2022 жылғы 20 қыркүйекте жалпы білім беру пәндері кафедрасының меңгерушісі А.У. Аупенова online форматында өткен “Тарих. Жад. Адамдар” атты ғылыми-практикалық тарихи конференцияда “Қарағанды облысының аумағында эвакуацияланған тұрғындарды орналастыру және жұмысқа орналастыру” тақырыбындағы баяндамасымен сөз сөйледі. Конференция жұмысы келесі бағыттар бойынша ұйымдастырылды:
-Екінші дүниежүзілік соғыс кезіндегі (1939-1945 жж.) Қазақстанға, Орталық Азияның басқа елдеріне және Батыс Сібірге қоныс аударушылар және босқындар, (босқындардың, көшірілген адамдардың, өнеркәсіп объектілерінің, мәдениет, ғылым, өнер, білім беру мекемелерінің тағдыры. Госпитальдар мен эвакуацияланған госпитальдардың жұмысы).
-Орталық Азия мен Батыс Сібір еврейлерінің тарихы.
Ғылыми форумды Қазақстан Республикасы Президентінің Мұрағаты, Қазақстан халқы Ассамблеясы және “Мицва” ЗТБ қауымдастығы ұйымдастырды.
Іс – шараны ашқан Қазақстан Республикасы Президенті Архивінің директоры А.Х. Мұстафина Тәуелсіз Қазақстанның қалыптасу тарихы-оны мекендеген этностардың әрқайсысының ел дамуына қосқан үлесінің тарихы екенін атап өтті. Республикада 100 ұлт пен этникалық топ өкілдері тұрады. 18 діни конфессия ұсынған діни бірлестіктердің саны 3088-ге жетті. Этносаралық және конфессияаралық келісімнің қазақстандық үлгісінде әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының съезі ерекше орын алады. 2022 жылғы 14 қыркүйекте өткен әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің VII съезінің пленарлық “Пандемиядан кейінгі кезеңде адамзаттың рухани және әлеуметтік дамуындағы әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің рөлі” отырысында Қазақстан Республикасының Президенті Қ.Қ. Тоқаев Қазақстан халқы түрлі өркениеттер мен діндердің дәстүрлерін, толеранттылық пен ашықтық рухын бойына сіңіргенін атап өтті. Сондықтан “Әралуандықтағы бірлік” қағидаты біз үшін негіз қалаушы қағидат болып табылады.
Конференция қатысушылары Германия, Израиль, Канада, Польша, Ресей, Өзбекстан, Украинадан ҚР Президенті Архивінің “Қазақстан: Ұлы Отан соғысы жылдарындағы эвакуациялау” көрмесінің электронды нұсқасымен танысты. Сондай-ақ, “Холокост” ғылыми-ағарту орталығының (Ресей, Мәскеу қ.) “Холокост: қирату, қарсылық, құтқару” көрмесі электрондық форматта ұсынылды.
Баяндамаларында спикерлер ұжымдық жадтың бір аспектісі болып табылатын “мәдени жад” терминіне жүгінді, онда адам немесе қоғам күнделікті өмірдің призмасы арқылы тарих ағымында өзінің сабақтастығын түсінеді. Эвакуацияланғандардың, босқындардың тағдыры туралы айтатын болсақ, мәселені тек ресми құжаттар мен статистикалық деректерге назар аудара отырып зерттеу мүмкін емес, зерттелетін оқиғалардың тікелей замандастарының “ауызша тарихын” жинау және зерттеу сияқты маңызды бағытқа назар аудару қажет.
