Асфандияров/ Асфандияров/, Закир Лутфурахманович / (20 желтоқсан 1918, Утяково, Красноуюлт ауданы, Уфим губерниясы, башқұрт КСР-4 қаңтар 1977,Қарағанды облысы)— Ұлы Отан соғысына қатысушы, 8 — ші жеке гвардиялық истребильді-гвардиялық армия, 1-ші Украин майданының танкке қарсы артиллериялық бригадасының 322-ші гвардиялық истребительді-танкке қарсы артиллериялық полкінің зеңбірек командирі. Кеңес Одағының Батыры(1.07.1944), гвардияның аға сержанты.
1918 жылы 20 желтоқсанда Башкирияның Гафурий ауданының Утяково ауылында дүниеге келген. Татар. Білімі толық емес, орта. 1944 жылдан бастап ВКП (б) мүшесі. Әскерге шақырылғанға дейін Гафурий ауданының “турлар юл” колхозында жұмыс істеді.
1939 жылы Омбы жаяу әскер-артиллериялық училищесінің курсанты болды, одан кейін Қиыр Шығыста әскери қызметін атқарды. Ұлы Отан соғысының бірінші күнінен-артиллериялық зеңбіректің командирі.
Әскери шоқынуды Заки Асфандияров зеңбіректі есептеу командирі Ленинград облысы Тихвин қаласы астында қабылдады. Ол үлкен және даңқты жауынгерлік жолды өтті. Курск түбіндегі және Днепрдегі жаудың көзін жойды, Украинадағы Винница және Львов қаласын жау қолынан босатты. Висла мен Одер өтіп, Берлиндегі соғысты аяқтады.
Қызыл Әскерге 1939 жылы Башқұрт АССР Гафурия аудандық әскери комиссариатынан шақырылды. Ұлы Отан соғысының майданына 1941 жылдың қыркүйегінде кетті. Украинаны босату кезінде ерекше көзге түсті.
Закир Асфандияров жау танкілеріне қарсы полкті басқарған уақытында көптеген фашист танкілерінің және пулемёттарының, әскери көліктерінің көзін жойды. Тек төрт күннің ішінде – 1943 жылдың 5-9 шілдесі аралығында – Курск шайқасында оның есебі тоғыз танкіні ұрды және жаудың жаяу әскерлерін көп қырып салды. Бұл шайқаста Ерлігі мен жоғары жауынгерлік шеберлігі үшін Қызыл Ту орденімен марапатталды.
1944 жылы 25 қаңтарда Корсунь-Шевченков операциясындағы Цибулев ауылындағы ұрыста аға сержант Закир Асфандияровтың қолбасшылығымен қарулы жасақ сегіз танкке және жаудың жаяу жүретін он екі бронетранспортерлерге шабуыл жасады. Жаудың шабуылдаушы колоннасын тікелей атудың алыстығына жіберіп, зеңбіректің есебі көзілдірік мергендік отты шашты және барлық сегіз жау танктерін өртеді, оның төрт танкі “Тигр”.
Гвардияның аға сержанты Асфандияровтың өзі жеке қарудан бір офицер мен он сарбазды жойды. Зеңбірек саптан шыққан кезде жауапты гвардияшы көрші бөлімшенің зеңбірегіне көшті. Оның есебі істен шыққан және жаудың Жаңа жаппай шабуылын көрсете отырып, “Тигр” екі танкісін және алпыс гитлерлік солдаттар мен офицерлерді жойды.
Бір шайқаста аға сержант Асфандияров жаудың он танкісін, оның ішінде алты “Тигр” түріндегі және жүз елуден астам жауынгер мен офицерлерді жойды.
Зәкір Лутфурахманұлы Асфандияровқа Ленин ордені мен “Алтын Жұлдыз” (№ 2386) медалі, Кеңес Одағының Батыры атағы КСРО Жоғарғы Кеңесі Президиумының 1944 жылғы 1 шілдедегі Жарлығымен берілді.
1947 жылы әскерден босатылғаннан кейін З. Л. Асфандияров Қазақстанда жұмыс істеді. Шығыс-Қоңырад кенішінің №8 шахтасының ауысым бастығына дейін жоғарлаған еңбек жолын өтті. 1974 жылдан бастап, зейнеткерлікке шыққан. 1977 жылдың 4 қаңтарында қайтыс болды. Шығыс-Қоңырат кентіндегі жаңа зиратта жерленген (орыс. Қарағанды облысы Балқаш қаласының маңында. Балқаш қаласының Құрметті азаматы.
Материалдар РИО-да “Болашақ Баспа” басылымына негізделе отырып жарияланады.
Қаһарман қарағандылықтар=Герои-карагандинцы [Мәтін]: өмірбаяндық ақпараттар жинағы / ред. кол.С. Акылбаев, С. А. Абдакимов, Н. О. Дулатбеков, Р. К. Омарбекова. – Қарағанды: РИО “Болашақ-Баспа”, 2000. – 146 б.
