Батырдың мәңгі даңқы: Нүркен Әбдіров

Әрине, Кеңес Одағы батырларының бірі және біздің жерлесіміз Нұркен Әбдіров(9 тамыз 1919— 19 желтоқсан 1942) — ұшқыш , Кеңес Одағының Батыры, сержант.

1919 жылы Қарқаралы ауданының №5 ауылында (қазіргі Нұркен атындағы совхоз) шаруа отбасында дүниеге келген. Мектепті бітіріп, туған колхозда жұмыс істеді. 1938 жылы №1 шахтаның кітапхана меңгерушісі болып жұмыс істеді. 1938 жылдың 25 шілдесінен бастап Қарағанды облыстық прокуратурасында жұмыс істеді.

1939 жылы Қарағанды аэроклубының жазғы курсын аяқтап, запастағы ұшқыш мамандығын алды. 1939 жылдың 21 тамызында халық тергеушісі болып тағайындалды.
Соғыс басталғанда Н. Әбдіров Орынбор әуе училищесінің курсанты.

Ол майданға табандылық танытып, әскери ұшқыш-штурмовиктерді оқытудың жедел бағдарламасы бойынша алдымен Ташкентке, содан кейін Сібір қалаларының біріне жіберілді. Оқу аяқталғаннан кейін майданға кетіп, Оңтүстік-Батыс майданының 17-ші әуе әскерінің 1-ші аралас авиациялық корпусының 268 авиадивизиясы 808-ші штурм полкінің құрамында соғысты бастады.

Майданда 1942 жылдың 28 қазанынан бастап.
23 қазан күні өзінің алғашқы әскери ұшуы алдында Нұркен былай деп жазды: “Егер біз фашистерді жоймасақ, олар бізді жояды және Біз үшін қуанышты, бақытты өмір оралмайды…»

17 жауынгерлік ұшу кезінде 18 фашистік танктер, 46 жүк машиналары мен арбалары, оның ішінде оқ-дәрілері мен жанғыш заттар, 5 зениттік артиллерияның нүктесі, бірнеше дзот және ондаған фашистер жойылды.

1942 жылдың 19 желтоқсаны Ростов облысының Боков ауданының Коньки хуторында қарсыласының позициясын штурмовкада оның ұшағы жанып кетті. Онымен бірге ұшақтан секіруден бас тартқан Александр Комиссаров атқыш қаза тапты. Халық даңқының батырлық аңызында алаумен өршіп, батырлар қаза тапты.

Коньки хуторында жерленген. Соғыс жылдарында Карлаг тұтқындарының қаражатына “Нұркен Әбдіров” ұшағы салынып, ұрыстарға қатысты.

КСРО Жоғарғы Кеңесі Президиумының 1943 жылғы 31 наурыздағы Жарлығымен Нұркен Әбдіровке қайтыс болғаннан кейін Кеңес Одағының Батыры атағы берілді.
Батыр қайтыс болды,бірақ ол туралы даңқ елдің түкпірінде өмір сүреді.

Оның қабірінде Ростов облысының Боковская ст. Коньки хуторында гранит ескерткіші тұрғызылды. Сондай-ақ, Қарағандыда және оның отанында орнатылған. Қарағанды қаласының ең әдемі көшелерінің бірі және спорт сарайы оның атын иеленген. Ол туралы кітаптар, өлеңдер, әндер жазылған, спектакльдер қойылған.
Батырдың анасы Бағжан Боковская станицасының құрметті казачы болып сайланды. Оны Вешенская станицасында и. О. Шолохов жылы қабылдады.

Нүркен Әбдіров өзінің батырлық ісімен өз халқының ең жақсы қасиеттерін көрсетті.

Материалдар РИО-да “Болашақ Баспа”басылымына негізделе отырып, жарияланатын болады.

Қаһарман қарағандылықтар= Герои- карагандинцы[Мәтін]: өмірбаяндық ақпараттар жинағы / ред. кол.С. Акылбаев, С. А. Абдакимов, Н. О. Дулатбеков, Р. К. Омарбекова. – Қарағанды: РИО “Болашақ-Баспа”, 2000. – 146 б.

Leave a comment

Э-пошта мекенжайыңыз жарияланбайды.