Радионы тыңдаңыз – қалғаны өздігінен көрінеді.
Сергей Бунтман
Радио менің өміріме бала кезімнен кірді: алдымен бұл кіреберісте әжемнің жанында тұрған радио нүктесінің дауыс зорайтқышы болды, содан кейін бұл керемет және қайталанбас кеңестік радиоқабылдағыштар болды – үйдегі және қарапайым “Мұхит-205”, портативті және сүйікті – “Электроника”, мәртебелі және қатаңдау болатын “ДЭФ-202”; қытайлық инженерлік ойдың кереметі “Huashi HS 202”, және ақыр соңында менің иеленгенім, керемет дүние – бұл менің ағамнан алған радио, мен оны орта толқындардың дірілдеген дыбыстарын еске түсіргім келгенде, Қытайдың халықаралық радиосы орта толқындар диапазонын тыңдағым келгенде, әлі күнге дейін қолданып келемін.
Сөз барысында, айта кететін жайт, шын мәнінде – радио әлемі өте кең және біздің күнделікті түсінігіміз бойынша, мүлде шексіз дүние деп айтуға болады.Бұл байланыс, құрал және деректерді беру әдісі-дауыстан, кескінге, шаңды байттарға дейін және ұлы мәртебелі Интернетке дейін ұласады. Иә, иә, сіз дұрыс естідіңіз, Интернет-бұл радиобайланысқа тікелей қатынас, бірақ нөлдер мен бірліктерден тұратын ақпарат пакеттері.
Бұл мәселенің кері медалі де бар, олар – ақпараттық өнімді жасайтын адамдар. Оларсыз біз Қарағандыда ауа-райының қандай екенін, Сэр Пол МакКартни қандай керемет музыка шығарғанын және бүгін фунт, стерлингтің қанша тұратынын ешқашан білмес едік? Мен радионың үш тұрғыда екенін айтқым келеді, олар – әдіс, адамдар және ақпарат. Сонымен, олардың әрқайсысы туралы қысқаша сөйлесейік.
Әдіс-бұл нақты жағдайдағы құбылыстың аппараттық және теориялық бөлігі. Мұнда біз Генрих Герцтің ерекше талантын, Майкл Фарадейдің электромагнетизмінің басталуын және Джеймс Максвеллдің математикалық теориясын, Александр Поповтың өнертабысындағы күш – жігерді, Гульелмо Маркони мен антенна құдайы Карл Ротхаммельдің патенттерін еске түсіреміз, онсыз кез-келген радио өте қымбат транзисторлардың жиынтығы болып табылады.
Адамдар. Оларсыз ештеңе естілмейді, оларсыз жақындық пен бірегейлік атмосферасын құру мүмкін болмайды. ХХІ ғасырдағы адам үшін Юрий Левитанның, Виктор Татарскийдің есімдері енді ештеңені білдірмейді. Вадим Синявский, Николай Озеров немесе Виктор Балашов. Менің өмірімде– Маргарита Кальц, Владимир Фрадкин, Александр Варкетин, Ефим Шуман, Анастасия Рахманова, Андрей Горохов, Ирина Макридова, Юрий Гурман, Сергей Карлов, Сергей Лапицкий, Ольга Максе, Даниэль Пастернак, Евгений Соколов, Георгий Боголепов, Майя Каминская, Сева Новгородцев, Александр Данилин, Борис Гребенщиков, Алексей Венедиктов, Наталья Басовская, Евгений Киселев, Сергей Довлатов және басқа да жүргізушілер шетелдік радиостанциялардың орыс редакцияларының радиожурналистері болды, олардың дауыстары радиоға магнит сияқты тартылды.
Олардың көпшілігі тіл білгірлері, шебер аудармашылар, талантты жазушылар, ақындар, дыбыс жанрының актерлері, педагогтер, экономистер, музыканттар, саясаттанушылар, тарихшылар, әртүрлі хобби мен таланттардың адамдары, ең бастысы – тақырыпты таба алатын, құбылысқа, оқиғаға өз көзқарастарын ұсына алатын кәсіби тілшілер мен журналистер болды және болып қала береді, тыңдаушыны бағалау және қызықтыру – оны диалогқа тарту, бағдарламаның бірлескен авторы ету және тыңдаушыны баурап алу ісі, олар үшін – күнделікті тақырып деп айтуға болады.
Егер менің ойым, әсерім сіздің біліміңіздің немесе ұғымдарыңыздың қазынасына кішкене болса да үлес қосса, мен бұған өте қуаныштымын және бұл жерде екі жыл бұрын, Қазақ радиосының 100 жылдығына орай ел президенті Қасым-Жомарт Тоқаев 1- қазан күнін радио қызметкерлері күні деп жариялағанын айта кеткім келеді.
Бұл күннің өзі кездейсоқ таңдалмаған-алғашқы радиотрансляция біздің елде 1921 жылы қазанда, біздің республика үшін радио қоғамның дамуында үлкен рөл атқарған кезде пайда болды. Студенттермен ортақ идеямыз өскелең ұрпаққа сапалы әсер етеді, және біз әлемді қызықты әрі жарқын ете аламыз деп үміттенемін!
ЖББ кафедрасының аға оқытушысы-Смирнов С.Ю.
