2020 жылғы 24 қыркүйекте Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты ҚР Мәдениет және спорт министрлігі мен Қарағанды облысы әкімдігінің қолдауымен “Ұлы Ұлт” (Алтын Орда) 750 жылдығын мерекелеуге арналған “Алтын Ордадан Қазақ хандығына: мемлекеттілік дәстүрінің сабақтастығы мәселелері” атты республикалық ғылыми-практикалық онлайн-конференция өткізді. Конференцияның мақсаты-Алтын Орда мен Қазақ хандығының тікелей сабақтастығы мен өзара байланысын ғылыми тұрғыдан түсіну.
Онлайн-конференция жұмысына з.ғ. к., доцент, заң пәндері кафедрасының меңгерушісі Қабжанов Ақылбек Тайболатұлы қатысты.
ҚР БҒМ Ғылым комитетінің төрайымы Ж. Д.Құрманғалиева, мәдениет және спорт министрлігінің вице-министрі Ө. С. Бисақаев, ҚР Ұлттық Ғылым академиясының президенті М. Ж. Жұрынов, Қарағанды облысы әкімінің орынбасары А. Н. Нүкенов және “Кенесары Хан” қоғамдық қорының төрағасы А. М. Мұхтархан құттықтау сөз сөйледі.
Барлық спикерлер конференция қатысушыларын қарсы алып, Алтын Орданың барлық бай мұрасын зерделеудің және оны Қазақстандықтардың жас, өскелең ұрпағы арасында патриоттық арнада танымал етудің маңыздылығы мен принциптілігін атап өтті.
Алтын Орданың 750 жылдығын мерекелеудің Егемен Қазақстан азаматтарының сана-сезімі мен ұлттық бірегейлігін қалыптастыру контексінде мәдени-өркениеттік маңызды мәні бар. Алтын Орда жерінің басым бөлігі қазіргі Қазақстан аумағында орналасқаны белгілі. Алтын Орда әскерлерінің едәуір бөлігі кейінірек қазақ халқының құрамына кірген түркі тайпаларынан тұрды. Дәл біздің еліміздің аумағында осы кезеңдегі билеушілердің көптеген жерлеу орындары, соның ішінде Жошы ханның өзі де сақталған. Сарайшықта Алтын Орданың да, Қазақ хандығының да бірқатар хандары мен сұлтандары жерленген. Ұлы дала аумағында Шыңғыстар билігі ең ұзақ жұмыс істеді. Жошы ханның ұрпақтары да Еуразия орталығында бәрінен көп сақталған. 750 жыл бұрын Талас өзенінің жағасында, сонымен қатар қазіргі Қазақстанның аумағында Жошы, Шағатай және Үгедей ұлыстарынан шыққан түркі-моңғол ақсүйектері қатысқан және онда осы ұлыстардың билеушілері барлық моңғол жаулап алуларының Жоғарғы билеушісі саналған Құбылайдандан тәуелсіз екендіктерін жариялаған Шығыстардың ірі құрылтайы өтті,
Алтын Орданың біздің ұлттық тарихымызға тікелей қатысы бар: дәл осы Мемлекет Қазақстан аумағында пайда болған және жалғасқан мемлекеттіліктің мыңдаған жылдық дәстүрінің негізгі буынына айналды. Қазақ хандары-Жошы ханның тікелей ұрпақтары, олардың ұрпақтары Алтын Орда деп аталатын Еуразиялық держава құрды. Дәл осы қазақ даласы ғасырлар бойы Алтын Орда мемлекеттілігі мен өркениетінің дәстүрлері мен құбылыстарын сақтаушы болған. Еуразия халықтарының тағдыры мен рөлін Қазақстан аумағында мемлекеттіліктің қалыптасу тарихында кейінірек үстемдік еткен Шыңғыс хан әулетінің патшалық руы тарихы айқындады.
Конференцияның модераторы институт директоры, т.ғ. д., профессор З. Е. Қабылдинов болды. ҚР Орталық мұрағатының директоры А.Ж. Қарымсақов, философия, саясаттану және дінтану Институтының директоры, П. ғ. д., профессор А. К. Бижановтың құттықтау хаттары оқылды.
Конференцияға қатысушылар Жошы ұлысының саяси, әлеуметтік-мәдени, экономикалық және әскери тарихы бойынша іргелі еңбекте жұмысты ұйымдастыру қажеттілігі туралы пікірге келді. Сондай-ақ Жошы ұлысының халықаралық саясаты тарихының мәселелерін, әсіресе жаңа анықталған дереккөздер тұрғысынан тану жеткіліксіз деп тапты. Байырғы тарихи тамыры бар отырықшыландыру (көшпелілердің отырықшылануы) проблемалары да қайта қарауды және қайта бағалауды қажет етеді. Әдетте фольклорлық дәстүрлерді қамтитын Алтын Орданың бай және ерекше мәдениетінің мұрагері ретінде Қазақ хандығының тікелей сабақтастығы туралы гипотезаның заңдылығы туралы тұжырымдар маңызды болып табылады.
Осы конференцияны өткізу барысында кейінгі орта ғасыр дәуірінің отандық және әлемдік тарихының “ақтаңдақтарын” толтыру үшін іргелі сипаттағы және мәнділігі бар маңызды теориялық және практикалық проблемалар талқыланды.
Іс-шара республикалық БАҚ-тан көрініс тапты:
“Ғылым ордасы” РМК-да “Алтын Ордадан Қазақ хандығына: мемлекеттілік дәстүрінің сабақтастығы мәселелері” атты республикалық ғылыми-практикалық онлайн-конференция өтті»
