2023 жылғы 11 қыркүйекте Ю-22-1 тобының студенттері (куратор Ахметова Әсел Қасенова) Қарағанды облысы ТЖД мұражайына барды.
Жыл басында Қарағанды облысы ТЖД мұражайына бару дәстүрге айналды. Мұражайда бізді Гусейнова Симзар Нагдалиевна қарсы алды. Экскурсия Қарағанды облысының ТЖД құрылу тарихынан басталды.
Симзар Нагдалиевна студенттерді өрт сөндіру қызметінің тарихымен таныстырды. Аулада 1917 жыл. Өрт сөндіру “машиналары” әлі күнге дейін жылқылар.
Өрт сөндіру бөлімінің қарамағында 20 вагон және 6 бөшке болды, ол кезде бұл үлкен байлық болып табылатын. “Өрт!” деген команда естілісімен олар жылқыларды тез арбаға, қыста – шанаға жегіп, бөшкелерге су құйып, өртке аттанатын.
Ол кезде штатта 12-13 адам болған. Жиырмасыншы жылдары команда 8 адамға дейін сиреп, жылқылар мен вагондар да азайды. Өрт сөндіру бөлімі дербес бірлік ретінде жұмыс істеді. Бірақ 1935 жылы ол НКВД-ға бағынуға көшті. Мұражайдың ортасындағы қызыл қондырғыны елемеу қиын.
Ең құнды экспонаттардың бірі – екі цилиндрлі поршеньді қолмен істелетін өрт сорғысы. Ол біздің дәуірімізге дейінгі 5 ғасырда ойлап табылған. Қол сорғылары жеке қондырғылар ретінде вагондарға бекітіледі. Өртті сөндіру үшін қандай керемет күш қажет екенін елестетіп көріңіз! Қол сорғысы суды баяу береді, оны шелектермен алып жүреді.
Қарағанды облысында алғашқы өрт сөндіру машинасы соғыс жылдарында пайда болды. Бірақ бәрі біраз уақыт қол сорғыламен және бөшкелермен өртке қарсы аттана беретін.
Экспозиция залында студенттерге өрт қауіпсіздігінің алдын алу туралы айтылды. Өртенген заттар өрттен әкелінеді және мұнда олар экспонаттарға айналады. Плиткалар, үрлегіштер, жылытқыштар – жабылатын, ток соғатын ескі тұрмыстық техника. Тапқыр тұрғындар металл мен сымдардан жылытқыштарға ұқсас нәрсе жасайды. Бірақ мұндай өнертабыстар көбінесе қайғылы жағдайларға әкеледі.
Студенттер Симзар Нагдалиевнаның өрттің салдары туралы әңгімесін қызығушылықпен тыңдады, сондай-ақ өрт шыққан заттар, газ баллоны, компьютер көрсетілді. Олар биік үйдің макетімен таныстырды, өрт туралы сигнал кезінде мұндай үйлерде түтін шығарудың қалай жұмыс істейтінін көрді.
Симзар Нагдалиевна студенттерге өрт сөндірушілер мен құтқарушылар тек жұмыс істеп қана қоймай, адамдарды құтқарып қана қоймай, спортпен шұғылданатынын айтты, өйткені адамдарды құтқару үшін дене шынықтыру керек.
Сондай-ақ, біз өрт сөндірушілердің өз өрт сөндіру-құтқару спорты бар екенін білдік, онда барлық өңірлерден өрт сөндірушілер жарысады. Біз құтқарушылардың кубоктарын, марапаттарын, грамоталары мен фотосуреттерін қызығушылықпен қарадық.
Мұражайда балалар шығармашылығының бұрышы бар, онда құтқарушылар күніне орай балалар өз қолөнерін, машиналарын, өрт қалқандарын және тағы басқаларын жасайды.
Симзар Нагдалиевна өрт сөндірушіні қорғау құралдарын – жылу шағылыстыратын костюмді, заманауи жауынгерлік киімді, репираторларды көрсеткенде студенттердің таңданысы аз болған жоқ. Біздің студенттер жауынгерлік киімдерді киіп көрді. Бұл спорттық дайындықты қажет етеді.
Құтқарушы мамандығы өте қиын және қауіпті. Батырлардың портреттері “Батылдық бұрышында” орналасқан, олардың жеке фотосуреттері мен батылдық медальдары да сол жерде сақталған.
Экскурсия соңында бізді нағыз өрт сөндірушілер қарсы алды. Олар бізді өрт сөндіру техникасымен таныстырды, біз арнайы киімдерді киіп көрдік, құтқарушыларға өз сұрақтарымызды қойдық. Құтқарушылар жаттығуға шақыратын, өрт шлангтары сақталатын бөлімдерді көрсетті, оларды қалай пайдалану керектігін көрсетті, содан кейін өрт сөндіру машинасының кабинасында отыруға рұқсат етілді.
Экскурсия соңында біз Симзар Нагдалиевнаға құтқарушылар туралы өте қызықты әңгімесі және олардың ұмытылмас ерліктері үшін алғыс білдірдік!
