Вера Захаровна Хоружая 1903 жылы 27 қыркүйекте Белоруссияда Бобруйск қаласында дүниеге келген.
Белорус. 1924 жылдан 1932 жылға дейін-Батыс Белоруссия КСО астыртын ОК хатшысы және Польша КСО ОК мүшесі. 1941 жылдан бастап-
Витебщинадағы партиялық астыртын басшылардың бірі.
Батыс ауланың жағасында, Витебсктің дәл ортасында станок жасау зауыты бар. Зауыттың әкімшілік ғимаратының жертөлесінде облыстық өлкетану мұражайының филиалы орналасқан. Төменгі, ұзын тас қаптар, қабырғалары метрлі қалың қабырғамен бөлінген, бұрыштарға тығылған қалың түнек, қабырғалары мен төбесіне жабылатын үлкен көлеңкелер-мұражайдың келушілерінің алдында жертөле іспеттес.
Ондаған жылдар бойы Вера Захаровна Белоруссия мен Польшаның жастарымен байланысты болды. Бұл туралы Вера өзінің “Письма на волю” кітабында жазды (“Молодая гвардия” баспасы, 1931 жыл).
1935 жылы Вера Захаровна Қазақстанға, Балқашта жаңа құрылысқа кетті. Балқашта өмір сүрген жылдар туралы өз естеліктерінде Алексей жазады
Тимофеевич Хведанцевич-Балқаш тау-кен металлургиялық комбинатының алғашқы құрылысшыларының бірі, “ТЭЦ-строй”құрылыс бастығы.
“Сенім аудандық комитеттің нұсқаушысымен тағайындалды және оның есімі “Прибалхашстрой” ұжымына беймәлім, қағидатты, ыстық жүрекпен, қайырымды және сүйкімді жолдастар ретінде белгілі болды”.
П. И. Малышев – ВКП (б) Прибалхаш аудандық комитетінің бұрынғы нұсқаушысы В. З. Хоружей туралы есіне алды : “аз кім алыс уақытта білгенін, өмірде қандай күрделі жолды өткенін, партия ісіне қандай терең адалдықпен оның жүрегі жанғанын. Мақсатшыл, жігерлі өзінің сипаты бойынша, ол болар еді кесумен өз баяндамалары барысында да обладала жан отзывчивостью, умела және моральдық қолдау кез келген”.
Бірақ олардың барлығы өз зауытына, туған-туыстарына қайта оралуға талпынған жоқ. Қарусыздана сенім де қайтып келмеді. Ол 1942 жылдың күзінде жау тылында әскери тапсырманы орындап қаза тапты.
Топ Корниловой-Хоружей негізделу: президенттерге даярланатын маңында Витебск. Астыртын адамдардың міндеті қалаға кіру және қарсылас туралы жедел мәліметтерді жинау үшін ақпарат берушілер желісін жолға қою болды. Қалаға енудің алғашқы әрекеттері құжаттардың сенімді емес екенін көрсетті, ал жасырын жұмыс неміс қарсы барлау органдарының белсенді қызметін қиындатады. Бірақ, соған қарамастан, топ тапсырманы орындауды жалғастырды. Осы астыртын адамдардың арқасында кеңес авиациясы оқ-дәрілер мен жанар-жағар май қоймаларына бірнеше рет соққы жасады.
1942 жылдың басында сену Хоруай Мәскеуге басып алынған аумақтардағы заңсыз жұмысқа дайындалу үшін барады. 1942 жылдың тамыз айында майдан сызығын ауыстырды және арнайы топтың басшысы Витебскке келді. Орталықта дайындалған құжаттар бойынша ол Анна Сергеевна Корнилова ретінде танылды.
1942 жылдың 13 қарашасында құлап кетті. 1942 жылдың қараша айында келу пәтерінде Вера Хоружая фашистермен тұтқындалды. Онымен бірге партизандық отряд Софья Панкова мен Клавдия Бордачева, Василий Воробьев, оның әйелі Агафья мен Мария Воробьева байланыс үшін оған жіберілген. Ұлтшылдар жерлеген астыртын адамдар қаза тапса да, қайда жерленгені белгісіз.
Топтың отрядтағы сәтсіздігі туралы тек 26 қарашада ғана белгілі болды. Белгілісі-бір қатысушы топтың берген оның шын аты – “Сенім”, сондай-ақ немістерге декодалау хабарламалар тобы. Анна Киташова-әскери барлаушы топтың барлаушысы, Витебск арнайытюрьмасынан шыққан азғана болды. 1942 жылы 3 желтоқсанда ол сенім болған камерада болды. Киташеваның айтуынша, қарусыздану салдарынан жүре алмады. Үш күндік адамдық емес азаптаулардан және қорлаудан кейін Вера Хоруй, бұрынғы 5-ші темір жол полкінің аумағында ешқандай ақпарат берместен, өлім жазасына кесілді.
Қызыл Ту орденімен (қайтыс болғаннан кейін) марапатталған. Астыртын адамдардың қаза табуының мән-жайларының белгісіздігі тек 1960 жылы КСРО Жоғарғы Кеңесі Президиумының 1960 жылғы 17 мамырдағы Жарлығымен Вере Захаровнаға Кеңес Одағының Батыры атағы берілді және Ленин орденімен (қайтыс болғаннан кейін) марапаттаумен себеп болды.
Вера Захаровна Хоружейдің есімі Минск, Балқаш, Брест, Қарағанды, Бобруйск, Гродно, Быховск, Пинск, Могилев, Тулчине, Мозыре, Вольск, Гомель, Новогрудка және Витебчке, Коесов, Телехан, Бычиха селоларындағы көшелердің атауларында мәңгі есте қалды.
Вера Захаровнаға ескерткіш-мүсіндер, мемориалдық тақталар-Мозыр, Бобруйск, серіппелер, Балқаш, көптеген мектептерде, кәсіпорындарда, жоғары оқу орындарында тұр. Оған өлеңдер мен поэмалар, әндер мен кантаттар, екі деректі фильм арналған.
Олар оны өз жерлестері деп санайды.
Материал РИО-да Болашақ баспада және интернет материалдары бойынша шығарылған кітапқа негізделе отырып жарияланады.
Қаһарман қарағандылықтар=Герои-қарағандылықтар [Мәтін]: өмірбаяндық ақпараттар жинағы/ ред. қара ауырып Ж. С. Ақылбаев, а. А. Абдакимов, Л. О. Дулатбеков, Р. К. Омарбекова. – Қарағанды: Болашақ-Баспа, 2000. – 146 с
