2025 жылдың 7 сәуірінде «Bolashaq» Академиясының ғылыми кітапханасында Ғылым апталығы аясында «Ғылыми деректер базасы: принциптері мен пайдалану мүмкіндіктері «тақырыбында ғылыми семинар өткізілді. Іс-шараны ғылыми кітапхана меңгерушісі Шведова Алла Анатольевна және «Шет тілдері және мәдениетаралық коммуникация» кафедрасының аға оқытушысы Момбекова Меруерт Маратқызы ұйымдастырды.
Семинар аясында «Bolashaq» Академиясының ғылыми кітапханасы қол жеткізе алатын мәліметтер базасының функционалдық мүмкіндіктерін шолуға және көрсетуге ерекше назар аударылды. Қатысушыларға келесі ақпараттық ресурстар ұсынылды:
- ИРБИС-монографияларды, оқулықтарды, әдістемелік құралдарды, мақалалар мен диссертацияларды қоса алғанда, кітапхана қорының электрондық каталогына қол жеткізуді қамтамасыз ететін автоматтандырылған кітапханалық-ақпараттық жүйе. Авторы, тақырыбы және кілт сөздер бойынша кеңейтілген іздеу мүмкіндіктері, сондай-ақ әдебиеттер тізімін алдын ала қарау және қалыптастыру мүмкіндіктері көрсетілді;
- РЖООЭК (республикалық ЖОО аралық электрондық кітапхана) – бітіру біліктілік жұмыстарын, диссертацияларды, ғылыми мақалалар мен конференциялар жинақтарын қоса алғанда, толық мәтінді құжаттарға қолжетімділікті қамтамасыз ететін Қазақстан Республикасы ЖОО-ларының ғылыми және оқу материалдарының цифрлық мұрағаты;
- PolPred.com -экономика, құқық, халықаралық қатынастар және сыртқы экономикалық қызмет бойынша өзекті ақпаратты алу үшін пайдалы жетекші іскерлік және салалық басылымдардың материалдарына қол жеткізудің талдамалық жүйесі;
- Заңгер-нормативтік құқықтық актілерді, сот практикасын, заңнамаға түсініктемелерді және аналитикалық материалдарды қамтитын, әсіресе заңдық және пәнаралық зерттеулерді дайындау процесінде сұранысқа ие мамандандырылған құқықтық деректер базасы;
- eLIBRARY.ru -журналдарға, конференциялар жинақтарына, кітаптарға және басқа да ғылыми ақпарат көздеріне қол жеткізуді қамтамасыз ететін РҒДИ (Ресейлік ғылыми дәйексөз индексі) жүйесімен біріктірілген ғылыми жарияланымдардың ең ірі ресейлік ақпараттық платформасы.
Семинар барысында қатысушыларға академиялық зерттеулерде белсенді қолданылатын жетекші халықаралық ғылыми базалар мен платформалардың функционалдық мүмкіндіктері туралы егжей-тегжейлі ақпарат ұсынылды. Олардың ішінде қаралғандар:
- Google Scholar – академиялық әдебиеттерге арналған әмбебап іздеу жүйесі. Қатысушыларға кілт сөздер, авторлар, тақырыптар және жарияланған жылы бойынша іздеу мүмкіндігі көрсетілді. Деректерді сүзу, дәйексөз бойынша сұрыптау және авторлық профильдерді құру және басқару әдістері түсіндірілді.
- Scopus және Web of Science – рецензияланған журналдар мен ғылыми белсенділік белгілеріне қол жеткізуді қамтамасыз ететін ең үлкен рефераттық дерекқорлар. Қатысушылар авторлар, жарияланымдар және кілт сөздер бойынша ақпаратты іздеу және сүзу әдістерін игерді. Дәйексөз көрсеткіштері мен ғылыми жарияланымдар индексі де қарастырылды.
- ResearchGate және Academia.edu -академиялық коммуникацияға, жарияланымдармен алмасуға және зерттеушілер арасындағы өзара әрекеттесуге арналған ғылыми мәліметтер базасы. Қатысушыларға кілт сөздер немесе авторлар бойынша жұмыстарды қалай іздеу керектігі, сондай-ақ платформа арқылы авторлармен тікелей байланысу мүмкіндіктері көрсетілді.
- BASE (Bielefeld Academic Search Engine) — бүкіл әлем бойынша ашық репозиторийлерден ресурстарды біріктіретін ең үлкен іздеу жүйесі. Қатысушыларға жарияланымдарды іздеу және сүзу процесі, сондай-ақ құжаттардың толық мәтіндеріне қол жеткізу көрсетілді.
- CyberLeninka – ашық қол жетімді ресейлік ғылыми электронды кітапхана. Тақырыптар мен пәндер бойынша іздеу, сондай-ақ автор мен журнал бойынша сүзгілерді пайдалану мысалдары келтірілген.
Семинардың практикалық бөлімінде пайдаланушыларды тіркеу, интерфейс бойынша навигация, іздеу сұрауларын қалыптастыру, нәтижелерді сүзу, мәтіндерді жүктеу және сақтау сияқты ұсынылған базалардың әрқайсысымен жұмыс кезең-кезеңімен көрсетілді. Осы ресурстарды тиімді пайдалану бойынша төмендегідей нақты ұсыныстар берілді:
- зерттелетін тақырып бойынша өзекті әдебиеттерді таңдау;
- теориялық және аналитикалық шолуды қалыптастыру;
- пайдаланылған дереккөздердің дұрыс тізімдерін жасау;
- академиялық стандарттарға сәйкес курстық, дипломдық, магистрлік және диссертациялық жұмыстарды дайындау және ресімдеу.
Интерактивті форматта қатысушыларға дерекқорлармен жұмыс істеудің нақты мысалдары көрсетілді, сондай-ақ ғылыми қызметті ақпараттық-кітапханалық сүйемелдеумен байланысты өзекті сұрақтарға жауаптар берілді. Семинар «Bolashaq» Академиясының студенттері мен магистранттарының ақпараттық және академиялық сауаттылығын дамыту мақсатындағы құнды үлес болды.
